Badanie KTG co to?
Często słyszę takie pytanie od swoich pacjentek. Badanie kardiotokograficzne jest oceną czynności skurczowej macicy oraz czynności serca dziecka w trakcie ciąży, a także w trakcie porodu. Pozwala na ocenę uderzeń na minutę serca płodu, a przez to ocenę potencjalnego zagrożenia zdrowia lub życia dziecka w przebiegu ciąży.
Zapis KTG warto wykonać pod koniec ciąży oraz w trakcie porodu. Jeśli ciąża przebiega prawidłowo możesz wstrzymać się od badania KTG, aż do 40 tygodnia ciąży, jeśli masz pewne wątpliwości co do oceny czynności skurczowej macicy lub akcji serca płodu albo osoba prowadząca ciążę w trakcie ciąży zaleca Ci takie badanie wykonaj je wcześniej. To jak wygląda badanie ktg oraz jakie są wskazania przeczytasz w pozostałej części artykułu.
KTG – czym jest to badanie?
KTG to badanie polegające na ocenie czynności serca płodu oraz czynności skurczowej macicy. Położna wykonująca badanie umieszcza jedną pelotę na brzuchu kobiety na wysokości zależnej od tygodnia ciąży oraz ustawienia dziecka w macicy oraz drugą pelotę w okolicach dna macicy, czyli pod żebrami. Badanie KTG pozwala zaobserwować oscylacje, czyli zmienność czynności serca dziecka w ciągu minuty. Nowe aparaty KTG posiadają czujnik, który czyta ruchy płodu. Starsze aparaty mają jedynie przycisk, który kobieta w ciąży może kliknąć, gdy poczuje ruchy płodu.
Kiedyś w teście stresowym, czyli podawaniu pod koniec ciąży oksytocyny oceniano jak serce dziecka bije, czyli dobrostan dziecka oraz niewydolności łożyska. Obecnie nie wykonuje się testu stresowego, ale podawanie oksytocyny celem stymulacji czynności skurczowej macicy w trakcie porodu, gdy obserwujemy brak postępu w czasie porodu jest dosyć popularną praktyką pozwalająca na przyśpieszenie porodu i ocenę niewydolności łożyska.
Kiedy wykonać badanie KTG?
Każda kobieta będąca w ciąży powinna wykonać badanie KTG w terminie porodu czyli w 40 tygodniu ciąży, aby ocenić czy akcja czynności serca płodu jest prawidłowa oraz zweryfikować czynność skurczową mięśnia macicy. Jeśli ruchy płodu są słabe, jesteś pod koniec ciąży, chcesz ocenić akcje serca dziecka, czekasz na pojawienie się silniejszych skurczów macicy, martwisz się zbyt długim snem płodu, jest to ciąża przenoszona – warto wykonać takie badanie odrazu.
W czasie trwania porodu, jeśli pojawiają się wątpliwości co do akcji serca płodu lub masz założone znieczulenie zewnątrzoponowe, wtedy obserwacja czynności serca płodu jest wzmożona i zaleca się częstszy lub ciągły zapis KTG. Jeśli mamy wątpliwości co do regularności czynności skurczowej macicy personel wykonuje badanie KTG, aby obiektywnie obserwować skurcze macicy.
Jak przygotować się do badania?
Do badania KTG nie trzeba się specjalnie przygotować. Zarezerwuj około 40 minut – tyle trwa badanie KTG rutynowo, jeśli dawno nie oddawałaś moczu to przed badaniem zrób siku. Jeśli nie jadłaś – zjedz coś. Miej ze sobą coś do picia i małą przekąskę oraz coś co umili Ci ten czas.
KTG w ciąży – jak przebiega badanie?
Badanie KTG wykonuje położna, która poprosi Cię abyś przybrała wygodną pozycje, a jeśli serce płodu nie będzie dobrze słyszalne poprosi Cię o pozycję leżącą na lewym boku. Jedna z pelot (okrągła słuchawka) wyczuwa puls dziecka, druga pelota służy ocenie czynności skurczowej macicy. Dostaniesz elastyczne pasy, które utrzymają na swoim miejscu peloty.
W trakcie porodu badanie może być wykonane w każdej spontanicznie przybranej przez Ciebie pozycji pod warunkiem, że tętno płodu będzie wyraźnie słyszalne. Około 30 minut standardowo trwa badanie KTG, jeśli są wskazania lub wynik zapisu KTG jest wątpliwy zostaje przedłużony. Zapis zostanie przesłany automatycznie do szpitalnego komputera lub zobaczysz wysuwający się zapis na papierze.
Badanie KTG – jaki jest cel badania?
Badanie KTG ocenia czynność skurczową mięśnia macicy oraz czynności serca płodu. W czasie trwania ciąży badanie KTG pozwoli sprawdzić czy ciąża przebiega prawidłowo, zweryfikować czy obecny ból brzucha to skurcze macicy oraz czy czynność skurczowa jest regularna. W trakcie porodu pozwala na ocenę uderzeń na minutę serca płodu czyli dobrostan dziecka, a także niewydolności łożyska.
Badanie KTG może posłużyć weryfikacji czy ciąża powinna zakończyć się drogą cięcia cesarskiego, np. w sytuacji gdy pojawiają się deceleracje późne, przedłużone lub zmienne. Późne deceleracje sugerują, że pojawiło się niedotlenienie płodu.
Przeciwwskazania do wykonania badania KTG
Zapis KTG jest badaniem nieinwazyjnym wykonywanym w trakcie ciąży lub w czasie porodu nie mającym przeciwwskazań. Nie stanowi zagrożenia dla życia dziecka ani kobiety.
Czy badanie KTG jest szkodliwe?
Badanie KTG nie wpływa na stan zdrowia płodu, nie zagraża życiu dziecka jest również bezpiecznie dla mamy zarówno w czasie ciąży pojedynczej jak i ciąży mnogiej.
Kto może wykonywać badanie KTG?
Badanie kardiotokograficzne wykonuje wykwalifikowana w wykonywaniu i interpretacji zapisu położna. Zarówno w ciąży jak i w trakcie porodu KTG wykonuje położna. Do wykonania KTG położna musi posiadać aktualne prawo wykonywania zawodu.
Prawidłowy zapis KTG zostaje dołączony do dokumentacji. Ewentualne nieprawidłowości zgłaszane są lekarzowi.
Ocena uderzeń na minutę serca, która jest też związana z ruchami płodu oraz czynności skurczowej macicy można wykonać w czasie ciąży zarówno w warunkach, szpitalnych, ambulatoryjnych oraz domowych.
Co lekarz ginekolog lub położna może odczytać z badania KTG?
Dzięki badaniu KTG możemy ocenić jakość czynności skurczowej macicy sprawdzić siłę i regularność skurczy w trakcie porodu, a także napięcie podstawowe macicy. Częstotliwość uderzeń serca pozwala zaobserwować oscylacje – zmienność uderzeń serca dziecka jest ważna i może nam pokazać ewentualne nieprawidłowości.
W badaniu wyróżniamy akceleracje i deceleracje, czyli nagłe odpowiednio wzrosty lub spadki akcji serca dziecka. Akceleracje są bardzo porządane i mogą być związane z ruchami płodu.
Rodzaj deceleracji pokaże nam stan dziecka oraz to jak radzi sobie podczas czynności skurczowej macicy. Wyróżniamy deceleracje wczesne, późne, zmienne, przedłużone. Wiele kobiet boi się zaciśnięcia pępowiny, sytuacja kiedy owinięcie pępowiny stanowi realne zagrożenie dla dziecka jest rzadka, ale pojawienie się późnych lub przedłużonych deceleracji może świadczyć o tym, że dziecko nie adoptuje się dobrze do warunków, które pojawiają się w trakcie porodu. Deceleracje wczesne są naturalnym elementem porodu, a niewielkie i krótkie spadki akcji serca płodu mogą się pojawiać w trakcie czynności skurczowej macicy.
Dlaczego monitorowanie pulsu płodu jest tak ważne?
Monitorowanie czynności serca płodu pozwala na wczesne wykrycie nieprawidłowości, a dzięki temu szybkie reagowanie na niekomfortowe warunki dla płodu. Szybka i wczesna interwencja może zminimalizować niedotlenienie płodu.